Python ile Temel Programlamaya Giriş

Bir önceki yazıda Python nedir ve hangi alanlarla kullanılır gibi pek çok konudan bahsetmiştim. Bu yazıda ise Python ile temel programlamaya giriş yapacağım. Python ile kod yazarken bir IDE’ye ihtiyaç duyulur. Bir IDE(Integrated Development Environment, Tümleşik Geliştirme Ortamı), yazılım geliştirme için bilgisayar programcılarına kapsamlı olanaklar sağlayan bir yazılım uygulamasıdır. Atom, Pycharm, IDLE, Jupyter, Spyder gibi IDE’leri kullanabilirsiniz. Bu yazıda sizlere örnek olarak göstereceğim kodlar Jupyter tabanlı Google Colab’ta hazırlanmıştır. Google Colab, Python kodlarını yazmaya yarayan, kurulum gerektirmeyen, ücretsiz, birçok kütüphaneyi içerisinde barındıran ve olmayan kütüphaneleri yüklemeye izin veren; web tarayıcıda çalışan ve bilgisayarınızdan GPU ve RAM kullanmayan bir geliştirme ortamıdır.

Google Colab ile ücretsiz olarak Tesla K80 GPU üzerinde uygulamalar geliştirebilirsiniz.  Çalışmalarınız Google Drive’e kaydedebilir ya da Google Drive’ınıza yüklediğiniz bir çalışmayı Google Colab’ta inceleyebilir ve düzenleyebilirsiniz. Google Colab hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız buraya tıklayarak resmi sayfaya gidebilirsiniz.

Programlama Hataları

Her programlama dilinde olduğu gibi Python’da da çalışırken hata yapmamak mümkün değildir. Bir uygulama geliştirirken yazılan kodlardaki hataları bulmak ve çözmek geliştirme sürecinde en fazla zaman harcanan bölümü olabilir. Yazacağınız en küçük programda bile onlarca farklı hata çıkma ihtimali vardır. Kod yazarken karşımıza çıkabilecek hataların ne tür bir hata olduğunu bilmek hatayı daha kolay çözmemizi sağlayacaktır.

Yazım Hataları

Syntax (söz dizimi), üzerinde çalıştığımız programlama dilinin kendine has program yapısını ve bu yapının kurulmasında kullanılan kuralları ifade eder. Her programlama dilinin yazımı farklıdır. Python derleyicisi yazdığımız kodlarda bir syntax hatası fark ederse programı durdurur ve nerede syntax hatası olduğunu gösterir. Böylece bizler nerede ve ne tür bir hata yaptığımızı görmüş oluruz. Örnek olarak ad = “Mehmet yazarsak Python derleyicisi bize burada bir hata olduğunu söyleyecektir.

ad = "Mehmet

     File "<ipython-input-1-e098e0017e34>", line 1
          ad ="Mehmet
                     ^
SyntaxError: EOL while scanning string literal

Çünkü string bir değişken tanımlanmaya çalışılmış ancak doğru bir şekilde yazılmamıştır. String ifadeler (” “) arasına yazılarak tanımlanır. Doğrusu ad = “Mehmet” şeklinde olmalıdır.

Çalışma Zamanı Hataları

Bu tür hatalar kodların hatalı yazılmasından ziyade beklenilmeyen durumlarda ortaya çıkabilen hatalardır. Örnek olarak, çalışma yaptığımız bir dosya üzerinde düzenleme iznimiz yoksa ya da veritabanında çalışacak kodlar yazmışsak ve veritabanı ile bağlantı kurmamışsak program hata verecektir.

Anlamsal Hatalar

Python’da kod yazarken, yazdığımız kodlar hatasız bir şekilde çalışır ancak istediğimiz sonuçları vermez ve farklı sonuçlar verirse anlamsal hata ortaya çıkmış demektir. Bu tür hatalar farkedilmesi zor hatalardır. Örnek olarak 13 sonucunu elde edeceğiniz 6 + 20/2 işlemini Python kullanarak çözdünüz. Ancak program size 16 sonucunu verdi.  Burada program size bir hata çıktısı vermeyecektir. Çünkü bu durumda işlem önceliği hatası yapılmıştır. Program ilk olarak 20/2 işlemini gerçekleştirir, ardından bu sonuca 6 ekleyerek sonucu elde edip size gösterir. Düşündüğümüz sonucu elde etmek için ise (6+20)/2 şeklinde yazmamız gerekirdi.

Python’da Değişkenler Ve Veri Tipleri

Değişken (variable), girdiğimiz ya da atadığımız bazı değerlerin geçiçi olarak hafızada saklanması için oluşturulan alanlara denir. Bir değişkene herhangi bir değer atamak için “ = ” ifadesi kullanılır. Örnek olarak:

meslek = "Çiftçi"
dogum_yili = 1995
ondalik_sayi = 0.5

Eğer Python’da değişkene değer ataması yapılmazsa hata alınır. Yukarıda tanımlanılan üç değişkenin tipi sırasıyla string, integer ve float’tır. Burada yazılan değişkenleri kod bloğuna yazdığımızda herhangi bir çıktı göremeyiz çünkü herhangi bir komut vermedik. Ekranda çıktı görmek için print() fonksiyonunu kullanmalıyız. Böylece değişkenlerin değerlerini çıktı olarak görebiliriz. Eğer tanımladığımız bir değişkenin tipini görmek istersek type() fonksiyonunu kullanmalıyız.

type(meslek)
str

type(dogum_yili)
int

type(ondalik_sayi)
float

Tanımlanılan değişkenler harf ile başlayabilir, içerisinde sayı ve alt çizgi barındırabilir, büyük-küçük harf barındırabilirken herhangi bir sayıyla başlayamaz ve içerisinde alt çizgi hariç özel karakterler barındıramazlar. Değişken tanımlarken dikkat etmemiz gereken bir diğer hususta değişkenlere ileride hatırlanabilecek anlamlar verilerek tanımlamaktır. Örnek olarak 5 kişinin not ortalamasını hesaplayacak bir program yazmak istiyoruz. Burada ortalamayı hesaplayacak olan işlemi, alakalı bir değişkenin değeri olarak atamamızda fayda vardır.

kisi1 = 10
kisi2 = 50
kisi3 = 70
kisi4 = 85
kisi5 = 60
notlarin_toplami = kisi1 + kisi2 + kisi3 + kisi4 + kisi5
not_ortalamasi = otlarin_toplami/5
print("Notların Toplamı: ", notlarin_toplami)
print("Not Ortalaması: ", not_ortalamasi)

OUTPUT------------------
Notların Toplamı: 275
Not Ortalaması: 55.0

Python’da anahtar kelime olarak belirlenmiş kelimeleri değişken adı olarak kullanamazsınız. Bunlara örnek olarak print, if-else, class, False, none, break, import, while, for gibi kelimeler verilebilir.

Veri Tipleri

Python’da bulunan başlıca veri tipleri aşağıdaki gibidir:

• String veri tipi (Metinsel veri tipi)
• Integer veri tipi (Sayısal veri tipi)
• Long veri tipi   (Sayısal veri tipi)
• Float veri tipi (Sayısal veri tipi)
• Complex veri tipi (Sayısal veri tipi)
• List veri tipi
• Tuple veri tipi
• Dictionary veri tipi

Yukarıda sıralanan veri tiplerinden bir sonraki yazıda detaylı olarak bahsedeceğim.